Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ Μ. ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ …

(Του Απόστολου Παπαγιαννόπουλου0

ΕΝΟΣ ΚΑΚΟΥ ΜΥΡΙΑ ΕΠΟΝΤΑΙ :

30.1.1923 :

Στο εθνικό δράμα της Μικρασιατικής Καταστροφής του ΄22 , το οποίο οι ιστορικοί και οι αναλυτές αξιολογούν χωρίς να υπερβάλλουν ότι υπήρξε αντίστοιχο σε σημασία και συνέπειες με την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453 , προστέθηκαν στη συνέχεια πολλά δυσάρεστα για να δικαιωθεί απόλυτα η ρήση «Ενός κακού μύρια έπονται»…


Στις 30 Ιανουαρίου 1923 , στα πλαίσια των διαβουλεύσεων για την υπογραφή Συνθήκης στη Λωζάννη μεταξύ της ταπεινωμένης Ελλάδας και της Τουρκίας του Κεμάλ , τέθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας θέμα «ανταλλαγής» πληθυσμών μεταξύ δύο χωρών προκαλώντας γενική κατακραυγή σε ολόκληρο τον κόσμο .

 Και αυτό χωρίς καν να ερωτηθούν ή να εκφράσουν παρόμοια επιθυμία για ξεριζωμό και μετακίνηση οι εκατοντάδες χιλιάδες των προσφύγων κυρίως της ελληνικής πλευράς που ενδόμυχα ήλπιζαν πως η «στοργική» Ευρώπη των Μεγάλων Δυνάμεων και η Κοινωνία των Εθνών θα φρόντιζαν να επανέλθουν ή να παραμείνουν στις προγονικές τους εστίες …

Όμως οι ελπίδες αυτές γρήγορα αποδείχθηκαν φρούδες και μετά από αλλεπάλληλες επαφές και συζητήσεις σε διμερές επίπεδο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας προχώρησε σε στάδιο εφαρμογής η πρόταση του εκπροσώπου της Κοινωνίας των Εθνών δρα Νάνσεν για την ανταλλαγή πέραν των αιχμαλώτων πολέμου και γηγενών πληθυσμών διαφορετικής εθνικότητας . Και η Ελληνική

Αντιπροσωπία με επικεφαλής τον Ελευθέριο Βενιζέλο , μην έχοντας άλλη λύση , αναγκάστηκε εκ των πραγμάτων να υπογράψει τη Σύμβαση περί υποχρεωτικής ανταλλαγής των πληθυσμών αφού η τουρκική αντιπροσωπία με κανένα τρόπο δεν δεχόταν την επαναπατρισμό των Ελλήνων προσφύγων στη Μικρά Ασία.

Σύμφωνα με τη μοναδική αυτή στην παγκόσμια Ιστορία Σύμβαση 1.290.000 ΄Ελληνες εγκατέλειψαν οριστικά τις εστίες τους στη Μικρά Ασία και στον Πόντο και έγιναν πρόσφυγες στην Ελλάδα , ενώ 480.000 συνολικά Τούρκοι αναγκάστηκαν να φύγουν από την Ελλάδα και να πάνε στην Τουρκία …

Ο μεγάλος ΄Ελληνας συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης , ο οποίος έζησε από κοντά το μικρασιατικό δράμα, στο μυθιστόρημά του «Οι αδελφοφάδες» να πως περιγράφει τη δραματική κατάσταση που ακολούθησε την υπογραφή της Συνθήκης Ανταλλαγής πληθυσμών το 1923 στους καταυλισμούς των Ελλήνων προσφύγων και στα ελληνικά χωριά στην ίδια την Τουρκία :
«…΄Ολοι οι ΄Ελληνες στην Ελλάδα , όλοι οι Τούρκοι στην Τουρκία ! … θρήνος σηκώθηκε μέσα στο χωριό… Δύσκολα, δύσκολα πολύ, μαθές, ξεκολνάει η ψυχή από τα γνώριμά της νερά κι από τα χώματα. Μας ξεριζώνουν !.. Ανάθεμα στους αίτιους !...Σήκωσε ο λαός τα χέρια στον ουρανό, σήκωσε βουή μεγάλη…»

Ο προσφυγικός Μικρασιατικός Ελληνισμός κατέφυγε στη «Μητέρα πατρίδα» Ελλάδα όπου , παρόλο ότι η υποδοχή δεν ήταν η πρέπουσα , μπόρεσε και ξεπέρασε τις τεράστιες δυσκολίες και διέπρεψε για να αποτελεί σήμερα ένα εκλεκτό κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού στη χώρα .

Όμως οι Μικρασιάτες πρόσφυγες γρήγορα απέρριψαν τον χαρακτηρισμό για τις πατρίδες τους «Χαμένες Πατρίδες». Τις ονόμασαν «Αλησμόνητες Πατρίδες» τις οποίες ουδέποτε πρόκειται να ξεχάσουν και αυτοί και τα παιδιά τους …