ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ

“Οπτικοακουαστικό ντοκουμέντο. Η ιστορία της Ευαγγελίας Κουτσαντώνη – Αϊβάζογλου που έχασε 23 άρρενες συγγενείς στην Μικρασιατική Καταστροφή“.

Τετάρτη 18 Ιανουαρίου 2012

Ο Στρατηγός Κωνσταντίνος Καλλάρης


Η αποθησαύριση του Αρχείου Καλλάρη συνεχίζεται. 
Το χρονολόγιο που ακολουθεί βασίζεται στις πληροφορίες από τα έγγραφα, την αλληλογραφία της οικογένειας και τις επίσημες ιστορικές πηγές.

Ο Κ.Καλλάρης ήταν μια γοητευτική προσωπικότητα κύρους.
Το ενδιέφερε η έννοια του κράτους και όχι οι πολιτικές αντιπαραθέσεις που αποσταθεροποιούσαν την ανάγκη να αποκτήσει η χώρα μια κρατική δομή, ικανή να λειτουργεί υπέρ του πολίτη και ανεξάρτητα από τα πολιτικά γεγονότα.
Προχωρημένες απόψεις ακόμη και για σήμερα.

Δεν μετακινήθηκε ποτέ από αυτές τις αρχές.
Δυσαρεστούσε συχνά την εξουσία της εποχής. έπεφτε σε δυσμένεια αλλά επανερχόταν από τις ίδιες τις εξουσίες, σε περιόδους κρίσεις.
Κάθε του μετάλλιο και επιτελική θέση ήταν αποτέλεσμα των γνώσεων και του κύρους του, ως αδιάβλητη προσωπικότητα.

Η δράση του αφορά τέσσερα, κυρίως, πεδία.
  • Εκπαίδευση
  • Δημόσια Έργα
  • Στρατιωτική καριέρα
  • Πολιτική πορεία.

Αθήνα 20/09/1858- Αθήνα 04/05/1940
Γιός του Φρουράρχου Αθηνών Γεωργίου Καλλάρη .

Αποφοίτησε από  τη Σχολή Ευελπίδων το 1880 .
Κατετάγη στο στράτευμα στις 28 Ιουλίου ως  Ανθυπασπιστής στο Μηχανικό
Το 1885 τοποθετείται ως καθηγητής του Προπαρασκευαστικού Σχολείου Εφέδρων Αξιωματικών στην Κέρκυρα .

Εκεί θα γνωρίσει και θα παντρευτεί  τη Νικολίνα Τόμπρου απόγονο πολιτικής και ευγενικής οικογένειας των Επτανήσων.
Ο πατέρας της γερουσιαστής της Ιονικής Βουλής που υπέγραψε το 1984 την Ένωση με την Ελλάδα.
Θα αποκτήσουν 7 παιδιά και θα δοκιμαστούν μέχρι το τέλος της ζωής του από τραγικές απώλειες.

Το 1895  είναι ανάμεσα στους τριάντα που θα τιμηθούν με τον  Σταυρό των Ταξιαρχών του Β. Τάγματος του Σωτήρος.  Είναι η πρώτη του διάκριση

Το 1900  συνεχίζει να υπηρετεί στην Ευελπίδων, παράλληλα σαν μηχανικός του στρατού  συμμετέχει στον σχεδιασμό και την κατασκευή μεγάλων έργων υποδομής και ανάπτυξης σε όλη την Ελλάδα.
Είναι η χρονιά που θα χάσει από τύφο την πρώτη του κόρη.

Τον Ιούλιο του  1911  αναλαμβάνει Διοικητής της  Σχολής Ευελπίδων  μέχρι την 1 Σεπτεμβρίου του 1912 είχε ήδη προαχθεί σε Συνταγματάρχη

Α ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Στις 10 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς αναλαμβάνει Διοικητής της ΙΙ  Μεραρχίας έχει προαχθεί σε υποστράτηγο και αναχωρεί για το Μακεδονικό Μέτωπο.
Και λαμβάνει μέρος στις Μάχες:
Ελασσόνας (6-10-12)
Σαρανταπόρου (9-10-12)
Τριποτάμου (15-10-1912)
Γιαννιτσών (10/20-10-1912)

Εκτελεί με επιτυχία την Κυκλωτική Κίνηση της Θεσσαλονίκης και αναλαμβάνει πρώτος Διοικητής της, απελευθερωμένης από του Τούρκους ,Πόλης
Δύναμη συντάγματος της μεραρχίας του συμμετέχει στην απελευθέρωση της Χίου.

Ακολουθεί η μάχη των
Πεστών (29/30-10-1912) και οι  επιχειρήσεις για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων

Στο Μπιζάνι θα σκοτωθεί ο γιός του Σπύρος Καλλάρης( Κέρκυρα 1899-Ήπειρος
7-12-1912.)
Ο Στρατηγός θα μάθει την είδηση, θα σπεύσει για λίγα λεπτά να προσκυνήσει τη σωρό του παιδιού του και αμέσως μετά θα συνεχίσει τη μάχη.

Η περιγραφή της σκηνής στα απομνημονεύματα πολλών  αυτοπτών μαρτύρων, είναι συγκλονιστική.

 Β΄ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Με την έναρξη του Β Βαλκανικού ανατίθεται στον Κ. Καλλάρη η  εκκαθάριση της Θεσσαλονίκης από τα Βουλγαρικά τμήματα (17/18-06-1913)
Ακολουθούν οι Μάχες σε:

Μάνδρες (19-06-1913)
Κιλκίς (20/21-06-1913)
Κατάληψη διαβάσεων στο όρος Κερκίνη (25-06-1913)
Υψώματα Ροσσελίν (07-07-1913)
Ύψωμα Βίντρεν (13-07-1913)
Ύψωμα Χασάν Πασά (15-07-1913)
Ύψωμα Λέσκο (17-07-1913)

Α΄ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Την 5η Ιανουαρίου του 1914 διορίζεται  διοικητής του Α Σώματος Στρατού και έως τον Ιούλιο του 1914, που θα αναλάβει τα χρέη του, είναι Πρόεδρος Αναθεωρητικού Δικαστηρίου.

Στις 9 Ιουνίου 1916 διορίζεται Υπουργός των Στρατιωτικών της κυβερνήσεως Ζαΐμη  Παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι τον Σεπτεμβρίου  του 1916.


 Στις 17 Αυγούστου του 1916 εκδηλώθηκε  το Κίνημα της Θεσσαλονίκης.

 Ο Καλλάρης θα συμμετείχε εάν είχε μόνο στρατιωτικό και όχι πολιτικό χαρακτήρα. Η στρατιωτική άποψη που εξέφραζε στις αναφορές του  ήταν υπέρ της  εξόδου  της χώρας στον πόλεμο στο πλευρό της Ανταντ.
Στις 12 Οκτωβρίου 1916 επανέρχεται στην διοίκηση του Α΄ Σώματος Στρατού, διαχειρίζεται κρίσιμες καταστάσεις, εν μέσω διχασμού, με γνώμονα το συμφέρον του κράτους και την αρωγή στο στράτευμα.
 Στις  9  Ιανουαρίου του 1917  απαλλάσσεται των καθηκόντων του σύμφωνα και με έναν από τους όρους των συμμάχων.
Τον Ιούλιο του 1917 τίθεται σε αυτεπάγγελτη διαθεσιμότητα
Με  δύο επιστολές προς την υπηρεσία του ζητά να πολεμήσει στις επιχειρήσεις του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου .
Όταν το αίτημα δεν γίνεται δεκτό ζητά και αποστρατεύεται το 1918
Παρακολουθεί τα γεγονότα, αγωνιά για τον γιό του Άγγελου που υπηρετεί, αλληλογραφεί με συναδέλφους του στο μέτωπο και συντάσσει στρατιωτικές μελέτες:

«Πως θα λήξει ταχύτερον ο πόλεμος»

«Σκέψεις περί τηρητέας στάσεως εν τω Μακεδονικώ μετώπω. Άμυνα ή αντεπίθεσις εν Μακεδονία

Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ  ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ



Μετά την Καταστροφή ο Υπουργός Στρατιωτικών Α. Χαραλαμπάκης του προτείνει να αναλάβει τη διενέργεια ένορκης προανάκρισης για τα αίτια της κατάρρευσης του μετώπου.

Ο Καλλάρης όπως και ο Ζυμβρακάκης στη συνέχεια, θα απέχουν τελικά της διαδικασίας καθώς το κλίμα της εποχής και οι πιέσεις της Επαναστατικής Επιτροπής δε διασφάλιζαν ανεπηρέαστη προανακριτική διαδικασία.

Το 1925 αρνείται να αποδεχθεί τον διορισμό του ως μέλος της Ανακριτικής Επιτροπής για την έρευνα της ευθύνης των διοικητικών μονάδων κατά την υποχώρηση της Μικράς Ασίας.
Δεν παρέκκλινε από τις στρατιωτικές αρχές του, ούτε για έναν τόσο σημαντικό προσωπικό λόγο: Να διερευνήσει ο ίδιος τις συνθήκες θανάτου του δεύτερου γιού του

Ο Άγγελος Καλλάρης  (Κέρκυρα 1903- Μικρά Ασία 1922)


Έπεσε στο  Ουσάκ στις 20 Αυγούστου του 1922. Σύμφωνα με μαρτυρίες συμπολεμιστών του που επέστρεψαν, είχε μείνει στο πολυβόλο του και κάλυπτε μέχρι τέλους την άτακτη υποχώρηση.
Τα δημοσιεύματα των εφημερίδων της εποχής, είναι χαρακτηριστικά.
Αντίθετα το 1926 και μετά τη λήξη της δικτατορίας Πάγκαλου θα αποδεχτεί τη θέση Προέδρου του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου.

Όλες του οι ενέργειες, προτάσεις και πρωτοβουλίες εκπορεύονται από όσα δεινά βίωσε στα μέτωπα και τα κέντρα στρατιωτικών επιχειρήσεων, λόγω κακής οργάνωσης αλλά και εμπλοκής πολιτικών παρεμβάσεων και εμπαθειών στο στράτευμα.

Υποστηρίζει και επιδιώκει, άσκοπα, να πάψει κάθε ανάμιξη της εκτελεστικής εξουσίας στη μεταβολή της κατάστασης των αξιωματικών και να καθιερωθεί το ασυμβίβαστο στρατιωτικής ιδιότητας και πολιτικής δράσης.

Στις 16/12/1929 εκλέγεται Αριστίδην Γερουσιαστής η θητεία του θα λήξει μαζί με την βουλευτική περίοδο στις 18/08/1932.

Στα πρακτικά των συνεδριάσεων έχουν καταγραφεί προτάσεις για προστατευτικά μετρά υπέρ των εργατών και των τεχνιτών που απασχολούσαν σε διάφορα έργα οι στρατιωτικές υπηρεσίες, χωρίς να αναλαμβάνουν ευθύνες σε περιπτώσεις ατυχημάτων.

Κάνει προτάσεις για την εκπαίδευση των παιδιών και την ανάγκη βασικού ελέγχου της ύλης σε ξένες σχολές και κολλέγια που φοιτούν τα ελληνόπαιδα.

Το 1935 η σύζυγός του φεύγει από τη ζωή μαζί του έχει τις δυο του κόρες. Την Αγγελική  (Κέρκυρα 1903-Αθήνα 1977) και την στερνή του τη Χρυσηίδα.(Αθήνα 1908-2007)

Τους μιλάει  λίγο για τις πολεμικές επιχειρήσεις και πολύ για τα δημόσια έργα και κτήρια που συμμετείχε στην ανέγερσή τους σαν μηχανικός και κοσμούν την Κέρκυρα την Αθήνα τη Θεσσαλία, τα Μεσόγεια, την Πελοπόννησο.

Ταξιδεύει και τα φωτογραφίζει ή αγοράζει καρτ ποστάλ τις οποίες στέλνει με περηφάνια στα παιδιά του.
 Το θέατρο της Κέρκυρας, ο Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννη στο Μαρκόπουλο είναι οι όμορφες στιγμές τις καριέρας του.

Β. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Η τελευταία υπηρεσία του Στρατηγού στην πατρίδα είναι μια απογραφή της κατάστασης του Σιδηροδρόμου.  
Ο πόλεμος στην Ευρώπη επεκτείνεται  και έτσι στις αρχές του 1940 του έχει  ζητηθεί
Από τον Ιωάννη Μεταξά, να εκτιμήσει το δίκτυο.

Ο Κ. Καλλάρης είναι βέβαιος ότι η Ελλάδα θα εμπλακεί, παρά τη βεβαρυμμένη του υγεία ολοκληρώνει και καταθέτει  την μελέτη στις αρχές της άνοιξης.
Λίγες ημέρες μετά θα φύγει από τη ζωή.

Την ευχαριστήρια επιστολή του Υπουργού Πρωτευούσης Κ. Κοτζιά θα παραλάβουν οι κόρες του που θα δραστηριοποιηθούν και αυτές υπέρ της πατρίδας.

Η Αγγελική Καλλάρη ως στέλεχος του Ερυθρού Στρατού ανταποκρίνεται σε κάθε ανάγκη. Μαζί με τη Χρυσηίδα οργανώνουν συσσίτια στην κατοχική Αθήνα.

Η Χρυσηίδα Καλλάρη πολύ σύντομα θα ενταχθεί στο ΕΑΜ καλλιτεχνών. Τυπώνει προκηρύξεις, γράφει συνθήματα με πέτρες, στα βουνά της Αθήνας, μεταφέρει μηνύματα.
Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου θα καταδικαστεί δις εις θάνατο, θα γνωρίσει φυλακές, βασανιστήρια, εξορίες . Το 1958 θα πολιτευθεί με την ΕΔΑ.
Με τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών θα βρεθεί μαζί με τον πολιτικό και πνευματικό κόσμο της χώρας,  στη  Γυάρο και την Αλικαρνασσό.

Αμέσως μετά την μεταπολίτευση οι δύο αδερφές αρχίζουν να συγκεντρώνουν τα ιστορικά κειμήλια της οικογένειας και να τα δωρίζουν σε Μουσεία και Ιδρύματα όλης της χώρας.

Μέχρι το τέλος της ζωής της η Χρυσηίδα κράτησε την αλληλογραφία, το προσωπικό φωτογραφικό αρχείο και όσα αντικείμενα ήταν στενά συνδεδεμένα με την οικογένεια.