Η Λήξη του Α΄Βαλκανικού Πολέμου και το ρεπορτάζ του Κ. Φαλτάϊτς απο το Αβέρωφ

(Της Άννας Φαλτάιτς)

Στις 17 Μαΐου του 1913 υπογράφεται μεταξύ της Τουρκίας, της Ελλάδας, της Σερβίας, της Βουλγαρίας και του Μαυροβουνίου η Συνθήκη του Λονδίνου, με την οποία ουσιαστικά λήγει ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος. 

Με την ευκαιρία της υπογραφής της ειρηνευτικής συνθήκης, ο υπουργός Ναυτικών, Ν. Στράτος, στέλνει τηλεγράφημα στον αρχηγό του στόλου του Αιγαίου, στον υποναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη, όπου αναφέρει τα εξής:

«Αρχηγόν Στόλου Αιγαίου

Μούδρον

Αγγέλλω υμίν ότι προκαταρκτική ειρήνη υπεγράφη σήμερον 12.30’ μ.μ. εν Λονδίνω. 

Υπογραφή ειρήνης τερματίζει στάδιον κοπιοδεστάτων ασχολιών του υφ’ υμάς Στόλου, αφού οριστική ήττα αντιπάλου Στόλου είχεν από καιρού τερματίσει τους πολεμικούς αγώνας. 

Αισθάνομαι ιδιαιτέραν αγαλλίασιν αγγέλλων εις υμάς, τα επιτελεία και τα πληρώματα την είδησιν, ήτις εξασφαλίζει πάσαν υμίν την δικαίαν ανάπαυσιν μετ’ αγώνα πολύμηνον, παράσχοντα τη Πατρίδι το δικαίωμα να καυχάται δια την ανδρείαν, την καρτερίαν και την αδάμαστον φιλοπατρίαν της αείποτε και εσαεί ενδόξου ναυτικής ημών δυνάμεως.

Υπουργός Ναυτικών

ΝΙΚ. ΣΤΡΑΤΟΣ»

Στο γράμμα του από τον στόλο, ο Κώστας Φαλτάιτς μας μιλάει για την επιστροφή των αντιτορπιλικών από τα Δαρδανέλλια, τον απόπλου από τον Μούδρο, αλλά και για την ελευθερία των ναυτών που «πέταξε» λόγω… ειρήνης.

Εφημερίδα Ακρόπολις, 28 Μαΐου 1913

''Από τον στόλο

Μετά την ειρήνην η νίκη και η δόξα

«Χθες το πρωί γύρισαν από τα Δαρδανέλλια όπου έκαναν την περιπολία των τα αντιτορπιλικά μας «Νίκη» και «Δόξα».

Δεν ήταν να γυρίσουν χθες το πρωί, μα αφού η ειρήνη έγεινε, έπαυσαν και αι περιπολίαι και τα αντιτορπιλλικά μας εγύρισαν πίσω χωρίς να τελειώσουν την περιπολία των.

Άλλα αντιτορπιλλικά δεν θα πάνε να τα αντικαταστήσουν. Τα Στενά των Δαρδανελλίων είναι πειά ανοικτά και ελεύθερα. Η Τουρκική σημαία κυμματίζουσα επάνω από εξερχόμενον πλοίον, δεν θα χαιρετίζεται πειά με ένσφαιρους βολάς από το μέρος των δικών μας.

Τα αντιτορπιλλικά μας που έκαναν την περιπολία όταν η Ειρήνη τα εγύρισε πίσω, ήτο μοιραίον να φέρουν τα ονόματα που εστεφάνωσαν στην διάρκεια του πολέμου τον στόλον μας.

Η νίκη και η δόξα εστεφάνωσε τον στόλον μας, η «Νίκη» και η «Δόξα» ήσαν τα πλοία που έβαλαν το στεφάνι στο κλείσιμο του κατά θάλασσαν πολέμου μας. 

ΜΑΖΥ ΜΕ ΤΟ «ΧΑΜΗΔΙΕ»

Η ειρήνη έφερε από μακρυά από κάτω από τα κόκκινα νερά της Ερυθράς θαλάσσης το αντιτορπιλλικόν μας «Κεραυνόν», που εφύλαττε μαζύ με την «Ύδρα» να μη περάση απάνω το «Χαμηδιέ».

Ήρθε σήμερα πρωί πρωί ξεβαμμένο, από τη θάλασσα και τον ήλιο τον φλογισμένο των μερών εκείνων.

Η «Ύδρα» όμως δεν φάνηκε ακόμα στα νερά του Μούδρου.

-Ποιος ξεύρει, συλλογίζονται οι ναύται μας, μπορεί να έλθη μαζύ με το «Χαμηδιέ», σαν δυο παληοί και πολύ καλοί φίλοι.

Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΠΟΥ ΕΠΕΤΑΞΕ

Μαζύ με την ειρήνη πέταξε και η ελευθερία μας. Οκτώ μηνών ελευθερία σε χαιρετίζουμε όλοι οι ναύται με γονατισμένη ψυχή.

Σήμερα μας εδιάβασαν ένα μακρύ κανονισμό, τόσο μακρύ που είμεθα ηναγκασμένοι να στεκώμεθα μιάμισυ ώρα όρθιοι για να τον ακούωμε.

Κανονισμός μακαρονοειδής, έχων χίλια άρθρα με «Απαγορεύεται» και άλλα τόσα με «Ο παραβάτης τιμωρείται».

Εις το εξής όλα μας τα απαγόρευε ο στρατιωτικός κανονισμός, ο οποίος στους οκτώ μήνας του πολέμου, είχε πεταχθή στη γωνία, και οι ναύται ήσαν ελεύθεροι να κάνουν σχεδόν ότι θέλουν.

Τώρα είνε η Ειρήνη, η πειθαρχία πρέπει να φυλάσσεται αυστηρότατα. Εάν μας δουν έξαφνα με ένα κομματάκι ψωμί τραγανίζοντας στο κατάστρωμα, αλοίμονό μας. Έχομε τουλάχιστον δέκα ημέρας φυλάκισι.

Και όμως χθες ακόμα εστρώναμε μεγαλόπρεπα γεύματα και δείπνα, επάνω στο κατάστρωμα, μπρος από τα Δαρδανέλλια.

Εχθές ακόμα εγυρίζαμε πίσω στην πρύμη και εξαπλωνόμεθα απάνω σταις ψάθαις της ή τον μουσαμά της για να απολαύσουμε μιας ή δυο ωρών απογευματινό ύπνο. 

Σήμερα είδα την πρύμη φραγμένη με ένα σχοινί και τον φίλον μου τον Μαθηό, ένα καλώτατο παιδί, να φυλάττη φρουρός άγριος, με μια κρεμασμένη σακαράκα, από τα τούρκικα λάφυρα, και να μου λέγη απότομα.

-Ε, απαγορεύετα… Φύγε από κει μη σου κόψουν δέκα μέρες φυλάκισι. Αυτό το μέρος είνε μονάχα για τους αξιωματικούς.

Ετελείωσε πάει πεια η ελευθερία μας. Η ειρήνη που κλείνει ελευθερώνουσα τόσους πληθυσμούς, κλείνει για να κάνη εμάς δούλους. Ο καυγάς ήτο για το αιώνιο πάπλωμα.

Έως χθες είμεθα άνθρωποι, από σήμερα είμεθα στρατιώται.

Ζήτω λοιπόν ο πόλεμος!

ΦΩΣ! ΦΩΣ!

Φως. Φως. Φωωωως…

Φωνάζομε το φως με θαυμασμό και χαρά, όπως και οι μύριοι εφώναξαν την θάλασσαν όταν την αντίκρυσαν έπειτα από χρόνια να φαντάζη λαμποκοπούσα στας ακτάς του Ευξείνου.

Έπειτα από οκτώ μήνες σκοτάδι είδαμε επί τέλους φως.

Η χθεσινή νύκτα ήτο ένα πανηγύρι στα μάτια μας.

Τα πλοία μας είχαν αναμμένους τους φανούς των, και τας θυρίδας των ανοικτάς, ελεύθερο για να φεύγη και να χύνεται στον καθρέφτη της θάλασσας, το φως.

Αι φωναί των σκοπών, «Κλεισμός θυρίδων», που συνώδευαν το βασίλεμμα του ηλίου δεν ηκούσθησαν χθες για πρώτη φορά, έπειτα από οκτώ μήνες.

Το φως ήλθε μαζή με την ειρήνη.

Ας είνε άγιο και παντοτεινό.

ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

Χθες το απόγευμα τα τορπιλλοβόλα μας και ο «Κανάρης» δυνάμωσαν τον ατμό των και αργοπλέοντα ξεκίνησαν και χάθηκαν στη σειρά από το λιμάνι του Μούδρου και από τα μάτια μας, πηγαίνοντας στον Πειραιά.

Μπροστάρικα χελιδόνια μιας αλλοιώτικης ανοίξεως της ειρήνης,, πηγαίνουνε αυτά πρώτα, έπειτα από οκτών μηνών χειμώνα –τον χειμώνα του πολέμου- να φέρουν και στην παληά μας Ελλάδα την σφραγίδα της Ειρήνης.

Καλά μας καραβάκια στο καλό.

ΕΠΕΙΤΑ ΑΠΟ ΟΚΤΩ ΜΗΝΑΣ

Αλλοιώτικο περίεργο, πόσο μεταμορφωμένο φαίνεται σήμερα στα μάτια μας το λιμάνι του Μούδρου…

Ένας άχνιος χιτώνας μελαγχολικής λύπης τον σκεπάζει. Τον είχαμε συνειθίσει τόσο οκτώ μήνας τώρα, τον θεωρούσαμε για δεύτερή μας πατρίδα, και τώρα έτσι ξαφνικά, θα αφίσωμε τα νερά του, και αυτά θα χάσουν από τον κόλπον των τα καραβάκια μας.

Νομίζαμε στα αλήθεια πως ποτέ δεν θα τον αφίναμε, θα μέναμε παντοτεινά στα νερά του κολλημένοι, και τώρα… τώρα θα τον αφίσωμε;

Τι εύμορφα, μα και τι κρίμα.

19 Μαΐου 1913              Κ.Φ.»